ارزیابی کارایی و اثربخشی کانال‌های وام‌دهی و سرمایة بانکی در سازوکار انتقال پولی ایران با استفاده از الگوی SVECM

در حوزة سیاست‌گذاری و مدیریت پولی و اعتباری، سیاست‌گذاران باید به تعاملات بین ابزار سیاست پولی، بازارهای واسط نظیر بازار پول و در سطحی بالاتر ارتباط هر دوی آن‌ها با متغیرهای کلان اقتصادی مثل تولید واقعی و تورم توجهی ویژه کنند. روشی مفید برای بررسی و فهم سیاست پولی تمرکز بر کانال‌های انتقال پولی است که از طریق آن‌ها اقدامات بانک مرکزی بر متغیرهای کلان رشد اقتصادی و تورم مؤثر می‌افتد. در ادبیات اقتصاد پولی، بانک‌ها از دو کانال سرمایة بانکی و کانال وام‌دهی می‌توانند به انتقال آثار تغییرات پولی بر رشد اقتصادی و نرخ تورم بپردازند. در این مقاله با استفاده از رویکرد تصحیح خطای برداری ساختاری (SVECM)به ارزیابی کارایی و اثربخشی دو کانال انتقال پولی ذکر شده در اقتصاد ایران پرداخته‌ایم. مطابق نتایج برآوردها و محاسبات صورت گرفته می‌توان چنین گفت که سرمایة بانک‌ها نقشی معنادار در انتقال آثار تغییرات پولی بر تولید و تورم ندارد و از کارایی لازم برخوردار نیست. در مقابل، کانال وام‌دهی بانکی در اثرگذاری بر تولید و تورم بسیار کارا و مؤثر عمل می‌کند. پیشنهاد می‌شود که، برای افزایش کارایی کانال سرمایة بانکی در کشور، بانک‌ها ملزم به افزایش سرمایه و انتشار نسبت سرمایه به دارایی‌های موزون شده به ریسک (نسبت کفایت سرمایه) و مطابقت آن با معیارها و استانداردهای بین‌المللی شوند. همچنین سیاست‌گذار پولی و اعتباری، برای ایفای نقش سازنده در فرایند تولیدی کشور و کنترل تورم، باید بر عملکرد تسهیلات دهی بانک‌ها توجه و نظارتی ویژه کنند